(Fat) Kids on Fat Bikes, ik zie een probleem.

Oke. Ik ga mijn toekomstige parent-self wat geraffineerd pedagogisch advies schenken; een beetje wijsheid die evenveel entertaint als onderwijst.

Disclaimer: Don’t be fooled by the clickbaity title. Ik ben niet geïnteresseerd in het onderwerpen van mensen aan body-shaming. Blijf lezen, en je zult ontdekken dat mijn punt zich op een geheel ander terrein bevindt. Much love xx

“Don’t overindulge your kids, at the expense of their wellbeing and your groundedness as a parent”. Dat zou ik willen zeggen tegen my future-parent-self.

Are parents overindulging their kids? is namelijk de vraag die in mij opkwam toen ik twee kinderen op een Fatbike voor de Albert Heijn zag chillen. Ik vroeg me af waar die oh zo nuchtere, Nederlandse vader of moeder is die zegt “doe's ff normaal” of “doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg”. Waren dat niet de uitspraken die zo sterk onze down-to-earth cultuur symboliseren? Call me a moralist, but isn’t there still such a thing as a sane, healthy conscious?; een bewustzijn dat ouders in staat stelt, zich waar mogelijk, te ontworstelen van de tirannie van het bandwagon effect en zich af te vragen of die iPhone 15 of (wink wink) Fatbike nou wel echt nodig is? 

Mijn Fatbike rant  

In 2022 fietste een tiende van jongeren tussen de 12 en 17 op een e-bike. Een grote groep jongeren komt door ongelukken op een Fatbike terecht op de spoedeisende hulp. Het gaat hier om kinderen die zelf op zo’n chunky speeddevil zitten, zowel als kinderen die erdoor worden aangereden. Ik keek een uitzending van Pointer, waarin een brugpieper met een beugel, verlegen bekende dat ze ongeveer 45 km/uur kon op haar Fatbike en dat ze dat heel soms ook wel deed.  

De alomtegenwoordige menselijke drang om erbij te horen en de obsessie met snelheid zijn de belangrijkste redenen waarom gemiddeld 70% van de fatbike-verkopen aan jongeren wordt gedaan. Wtf. Besef even, dit gaat over kinderen die vaak minder dan 4 km naar school hoeven te fietsen. Stadskinderen. Was het maar zo dat de motivatie voor de aankoop gericht was op het leiden van een duurzamer bestaan, of op een langetermijninvestering als alternatief voor het steeds duurder wordende OV...... 

Ik luisterde vandaag naar Culturele Bagage, een podcast van de Volkskrant. In deze aflevering werd een fragment gespeeld van een opname, waarin jongeren in Amsterdam werden geïnterviewd over hun Fatbikes. “Dit is inmiddels me vierde” zegt een jonge trots. “Al mijn vorige waren gestolen” geeft hij vervolgens als – uiteraard logische – verklaring.  

Sorry, maar als je voor de vierde keer een fiets van zoveel duizend euro aan kunt schaffen, is geld kennelijk geen probleem, of in ieder geval een probleem dat niet groot genoeg is om ouders ervan te weerhouden zo’n irrationele aankoop te doen. 

Oke. I debunked the ‘sustainability’ and the ‘smart-money’ argument for getting a Fatbike. Nu de rest. In diezelfde uitzending van Pointer komt ook een kinderneuroloog aan het woord, die constateert dat onze hersenen pas echt klaar zijn voor een Fatbike at the age of 23!!! Pas dan, zijn je hersenen equipped genoeg om verantwoord met zo’n ding deel te nemen aan het verkeer. Bovendien, is te weinig beweging onder jongeren een groot probleem dat alleen maar wordt verergerd met de infiltratie van e-bikes in het gemiddelde tiener bestaan. Wel 50% van de kinderen in Nederland voldoet al niet aan de norm ‘gezond bewegen’. Twintig minuutjes naar school fietsen met een Fatbike, waarmee je 30% minder energie verbruikt dan met een normale fiets, is een garantie op een ongezonde levensstijl en op overgewicht (of in het geval van sommige jongeren, nog meer overgewicht dan ze al hebben). 

Ik ben niet de enige Fatbike-ranter. De gemeente Amsterdam heeft samen met een paar andere gemeentes een brandbrief gestuurd naar minister Harbers. Volgens wethouder Melanie van der Horst rijden sommige Fatbikes in Amsterdam wel 60 km/uur op een fietspad. OMG. Om dit probleem te verhelpen is dus kennelijk de landelijke politiek nodig. Harbers heeft echter meerdere malen duidelijk gemaakt dat hij vindt dat de verantwoordelijkheid ligt bij opvoeders. Ouders moeten bepalen of hun kind een Fatbike mag of niet. 

Aan de ene kant vind ik het belachelijk dat de wetgeving rond deze fiets, waar soms kinderen van amper twaalf jaar opzitten, zo slap is. Geen helm? Geen minimumleeftijd? Geen rijbewijs, terwijl dat wel nodig is voor een Check of een Felyx? Slechte boel, toch? Maar ergens ben ik het ook wel eens met Harbers. Waar opvoeders het kunnen, dienen zij actiever een rol te spelen in het waarborgen van de veiligheid van hun kind en die van anderen. Of het nou gaat over verkeersveiligheid of gezondheid en beweging.  

Even de neo-Marxist uithangen 

In zijn Volkskrant haatcolumn noemt Teun van de Keuken de Fatbike “het ultieme luie mensentransportmiddel”; het soort van “kinderachtige broertje of zusje van de Harley Davidson”. Mooie beschrijvingen. Van de Keuken schreef dit jaar ook een boek – De Mens is een Plofkip – dat gaat over hoe de samenleving ons als het ware slachtoffer maakt van overgewicht, met als gevolg allerlei ziektes en gezondheidsgerelateerde problemen. De aanschaf van een Fatbike, net als die van de talloze andere producten op de markt, dient slechts om een volledig kunstmatig gecreëerde behoefte te bevredigen. En in plaats van ons welzijn te verbeteren, brengt het ons meer kwaad dan goed.  

The age of consumerism has plunged us into an ocean of irrationality, so deep that it hasn’t precluded high-end smartwatches, connected coffee mugs (yes my loves, it’s a thing. Zoek het op), smart home assistants used by people whose only disability is that they’re too lazy to switch on the TV themselves, aaaand Fatbikes. Maar als we zoveel agentschap hebben als we denken dat we hebben, waarom begrijpen ouders dan niet that buying a 2000-euro e-bike for a kid is complete overkill?  

Killing them softly

Toen ik in dit onderwerp dook, kwam ik wat interessante dingen tegen. Ik las afgelopen weekend een stuk in de Volkskrant dat ging over dat ouders steeds risico-averser worden in hun opvoeding. Zo krijgen kinderen minder vrijheid in bijvoorbeeld het buitenspelen. Ook The Atlantic schreef dat ouders in steeds extremere mate gefixeerd zijn op de veiligheid van hun kinderen. Denk aan tracking (deed me denken aan die Black Mirror episode, waarin een moeder haar kind met een chip, ten alle tijden kan volgen en zien) of kinderen nooit ergens alleen naartoe laten gaan, maar ook schoolresultaten obsessief bijhouden op een app en je kind op de vingers tikken bij een onvoldoende. In beiden artikelen worden de grote kind-onvriendelijkheid van de stad en onze prestatiesamenleving genoemd als verklaringen.  

Ik zie een paradox. Aan de ene kant zijn ouders, arguably ongezond betrokken en hyper-bewust van de gevaren waaraan hun kinderen dagelijks worden blootgesteld. En tegelijkertijd weten ouders geen “nee” te zeggen op dure tech-gadgets, een TikTok account, of een Fatbike. Misschien is de verwennerij een soort compensatie voor de lelijke, harde wereld waar we kinderen ongevraagd inzetten. Een wereld waarin klimaatverandering, de groei van extreemrechtse ideologieën en oorlog alle hoop voor de toekomst lijken weg te vagen. Dan maar op een Fatbike, want het is toch allemaal al zo kut. Zoiets misschien? 

Mijn vader vertelde me ooit dat hij als kind één keer in de week een chocoladereep mocht kopen. Het contrast met de context van vandaag is zo painfully big. Kinderen hier leiden een Westers bestaan met een overvloed aan vrijwel alles. That is a given, maar de onbezonnen consumptie waar we ons allemaal aan schuldig maken, zou niet vanzelfsprekend moeten zijn. Ook niet voor ouders. Just because it exists, doesn’t mean you have to buy it. 

Misschien kunnen we iets leren van de boomers en generatie X die hun zeik-reputaties te danken hebben aan hun neiging om alles te bekritiseren wat ze niet kennen. Je kunt veel over ze zeggen, maar waar ze wel gelijk in hebben, is dat ouders van nu soms wat meer groundedness kunnen gebruiken. Dus, I guess my advise would be something like this: doe’s ff normaal, dan doe je al gek genoeg. Or find yourself someone that can tell you this every now and then…